Ενότητα 1: Υλικά σώματα και δομή της ύλης

Στόχοι, Θεματικές ενότητες, Ενδεικτικές δραστηριότητες Να αναγνωρίζουν τη µάζα και τον όγκο ως κοινές ιδιότητες των σωμάτων. Να µετρούν τη µάζα στερεών σωμάτων καθώς και τη µάζα και τον όγκο υγρών σωμάτων. Να εκφράζουν τις µετρήσεις τους χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες µονάδες. Να συσχετίζουν ποιοτικά την πυκνότητα µε τη µάζα και τον όγκο ενός σώματος και να την αναγνωρίζουν ως χαρακτηριστικό των υλικών. Ιδιότητες των υλικών σωμάτων Μάζα Όγκος Πυκνότητα (ώρες 3) Ζυγίζουν διάφορα σώματα και παρατηρούν ότι ορισμένα από αυτά έχουν ίσες µάζες και διαφορετικούς όγκους και άλλα ίσους όγκους και διαφορετικές µάζες. Καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους σε σχετικούς [...]

Στόχοι, Θεματικές ενότητες, Ενδεικτικές δραστηριότητες Να ορίζουν τι είναι διάλυμα µέσα από σχετικά παραδείγματα. Να διαπιστώνουν ποιοτικά την επίδραση της θερμοκρασίας στη διαλυτότητα στερεών σωμάτων στο νερό. Διαλύματα Παρασκευή διαλυμάτων Πώς επηρεάζει η θερμοκρασία τη διαλυτότητα (ώρες 2) Παρασκευάζουν υδατικά διαλύματα αλατιού, ζάχαρης κ.ά. και διαπιστώνουν ότι τα διαλύματα αυτά διατηρούν ορισμένες ιδιότητες των συστατικών τους. Προσθήκη σόδας σε νερό υπό συνεχή ανάδευση µέχρι να παραμείνει αδιάλυτο στερεό. Θέρμανση του συστήματος υπό ανάδευση. παρατηρήσεις – συµπεράσµατα (πείραµα επίδειξης).

Στόχοι, Θεματικές ενότητες, Ενδεικτικές δραστηριότητες Να γνωρίζουν ότι το µόριο είναι ένα από τα δομικά συστατικά της ύλης. Να περιγράφουν τον τρόπο κίνησης των µορίων στις τρεις καταστάσεις της ύλης και βάσει αυτού να ερμηνεύουν τη διαφορετική συµπεριφορά στερεών, υγρών και αερίων. Μόρια Τα υλικά σώµατα αποτελούνται από µόρια Τα µόρια κινούνται (ώρες 2) Πραγματοποιούν πειράματα διάχυσης αερίου σε αέριο και υγρού σε υγρό. Παρακολουθούν βιντεοταινίες και προγράμματα προσομοίωσης στον ηλεκτρονικό υπολογιστή σχετικά µε την κίνηση των µορίων στις διάφορες καταστάσεις της ύλης. Πραγματοποιούν θεατρικό παιχνίδι που αναπαριστά την κίνηση των µορίων σε σχέση µε τις καταστάσεις της ύλης [...]

Στόχοι, Θεματικές ενότητες, Ενδεικτικές δραστηριότητες Να γνωρίζουν ότι η ατμόσφαιρα είναι µίγµα αερίων και να αναφέρουν ορισμένα συστατικά της. Να αναγνωρίζουν ότι το οξυγόνο είναι απαραίτητο για την καύση. Να περιγράφουν τη σύνθεση του διοξειδίου του άνθρακα. Να αναγνωρίζουν ότι πολλές ουσίες αντιδρούν µεταξύ τους και σχηματίζουν νέες ουσίες και να ονομάζουν τις µετατροπές αυτές χημικά φαινόμενα. Να περιγράφουν µεταβολές από την καθημερινή τους ζωή και να τις συνδέουν µε τα χημικά φαινόμενα (σάπισμα τροφών, ξίνισμα γάλακτος, παρασκευή γιαουρτιού κλπ.). Αλληλεπιδράσεις ουσιών - Χημικά φαινόμενα Το οξυγόνο, οι υδρατμοί και το διοξείδιο του άνθρακα περιέχονται στην ατμόσφαιρα Φτιάχνοντας διοξείδιο [...]

Στόχοι, Θεματικές ενότητες, Ενδεικτικές δραστηριότητες Να αναφέρουν   ότι   τα   άτομα συνδυάζονται και σχηματίζουν µόρια. Να διακρίνουν τα στοιχεία από τις χημικές ενώσεις µε βάση το είδος των ατόµων που τις αποτελούν (το µόριο του στοιχείου αποτελείται από όμοια άτομα). Να συνδέουν τα χημικά φαινόμενα µε τη µεταβολή στη σύσταση (συνδυασμό ατόµων) στο µόριο. Να αποδίδουν την τεράστια ποικιλία των υλικών που βλέπουν γύρω τους στους διαφορετικούς συνδυασμούς µικρού αριθμού διαφορετικών ειδών ατόµων. Άτομα - Στοιχεία και χημικές ενώσεις Τα µόρια αποτελούνται από άτομα. Υπάρχουν 100 περίπου διαφορετικά είδη ατόµων Μόρια των στοιχείων υδρογόνου, οξυγόνου, αζώτου και µόρια των χημικών [...]

Στόχοι, Θεματικές ενότητες, Ενδεικτικές δραστηριότητες Να ονομάζουν τα συνηθέστερα στοιχεία (υδρογόνο, οξυγόνο, άζωτο και άνθρακα) και να αναγνωρίζουν τα σύμβολά τους. Να «διαβάζουν» τις χημικές ενώσεις νερό και διοξείδιο του άνθρακα από το συµβολισµό τους. Να αποδίδουν µε προσομοιώματα τα µόρια των ανωτέρω στοιχείων και των χημικών ενώσεων. Συµβολίζοντας τα στοιχεία και τις χημικές ενώσεις Σύμβολα µερικών στοιχείων (H, O, N, C). Σύμβολα µορίων µερικών στοιχείων και χημικών ενώσεων (H2, O2, N2, H2O, CO2). (ώρες 2) Αναγνωρίζουν µέσα από εικόνες τα σύμβολα και τα ονόματα των συνηθέστερων στοιχείων και χημικών ενώσεων (H2, O2, N2, H2O, CO2). Παρουσιάζουν µε ποικίλους [...]

Στόχοι, Θεματικές ενότητες, Ενδεικτικές δραστηριότητες Να ορίζουν τι είναι µετάλλευµα. Να περιγράφουν τον τρόπο εξαγωγής του σιδήρου από σιδηρομεταλλεύματα. Να αναφέρουν παραδείγματα τεχνολογικών εφαρμογών του σιδήρου. Να εκτιμούν τη σπουδαιότητα της ανακάλυψης του σιδήρου καθώς και την επίδρασή της στην εξέλιξη του πολιτισμού. Να αναφέρουν την προέλευση του αλουμινίου και τις σημαντικές εφαρμογές του στη ζωή µας. Μεταλλεύματα Από το µετάλλευµα στο µέταλλο Σίδηρος (µεταλλουργία και εφαρμογές στην καθημερινή ζωή) Αλουμίνιο: προέλευση και εφαρµογές στην καθηµερινή ζωή. (ώρες 2) Συλλέγουν εικόνες και πληροφορίες για την παραγωγή και τις χρήσεις του σιδήρου από την εποχή του σιδήρου µέχρι σήμερα. Συλλέγουν [...]

Στόχοι, Θεματικές ενότητες, Ενδεικτικές δραστηριότητες Να ταξινομούν υλικά σώματα της καθημερινής τους εµπειρίας σε άβια και έμβια. Να αναγνωρίζουν ότι όλοι οι οργανισμοί είναι φτιαγμένοι από κύτταρα. Να διακρίνουν βασικά µέρη του κυττάρου (κυτταρική µεµβράνη, κυτταρόπλασμα, πυρήνας). Να διακρίνουν τους οργανισμούς σε µονοκύτταρους και πολυκύτταρους. Να αναγνωρίζουν την ύπαρξη µικροοργανισµών στο περιβάλλον τους. Να διακρίνουν, µέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα (ζυμώσεις, αλλοίωση τροφών), τους µικροοργανισµούς σε ωφέλιμους και βλαβερούς για τον άνθρωπο ή το περιβάλλον. Να αναγνωρίζουν τη σχέση των µικροοργανισµών µε τον άνθρωπο και τους άλλους οργανισμούς στο περιβάλλον τους. Έμβια ύλη Κύτταρο, Μονοκύτταροι         – Πολυκύτταροι οργανισμοί Μικροοργανισμοί Χαρακτηριστικά [...]