Στόχοι, Θεματικές ενότητες, Ενδεικτικές δραστηριότητες
| Να περιγράφουν καταστάσεις στις οποίες έχουμε µεταβολή της κινητικής κατάστασης ή παραμόρφωση των σωμάτων, χρησιμοποιώντας την έκφραση: ασκείται δύναμη.
Να αναγνωρίζουν την άσκηση δύναμης σε καταστάσεις της καθημερινής τους εµπειρίας. Να αναγνωρίζουν καταστάσεις της καθημερινής τους εµπειρίας που σχετίζονται µε την επίδραση διαφορετικών τύπων δυνάμεων. Να αναγνωρίζουν ότι το βάρος είναι η δύναμη που ασκεί η Γη στα σώματα. Να αναγνωρίζουν ότι µεταξύ όλων των ουράνιων σωμάτων ασκούνται βαρυτικές δυνάμεις. Να περιγράφουν τους παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η βαρυτική δύναμη (µάζα, απόσταση). |
Δυνάμεις Τι είναι δύναμη Είδη δυνάμεων Βάρος- Βαρύτητα |
Ασκούν δυνάµεις από επαφή και από απόσταση σε διάφορα αντικείµενα (πλαστελίνη, ελατήρια, γοµολάστιχα κ.ά.), καταγράφουν σε φύλλα εργασίας τις µεταβολές και τις συνδέουν µε την άσκηση δύναµης.
Αναφέρουν από την καθηµερινή τους εµπειρία παραδείγµατα άσκησης δύναµης και διακρίνουν το σώµα που ασκεί και το σώµα στο οποίο ασκείται δύναµη. Εκτελούν απλές δραστηριότητες άσκησης βαρυτικών, µαγνητικών, ηλεκτρικών δυνάµεων και δυνάµεων µε επαφή, καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους και διατυπώνουν συµπεράσµατα. Εκτελούν απλές δραστηριότητες για την ελεύθερη πτώση αντικειµένων και τη χρησιµοποίηση του νήµατος της στάθµης. Αναφέρουν παραδείγµατα για τη σηµασία του βάρους στη ζωή µας. |
| Να περιγράφουν το φαινόμενο του γεωτροπισµού στα φυτά.
Να συσχετίζουν το γεωτροπισμό µε τη βαρύτητα. |
Γεωτροπισμός της ρίζας | «Φυτεύουν» φυτά σε βαµβάκι µε τη ρίζα τους προς τα πάνω, καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους και προσπαθούν να εξηγήσουν την έννοια και το φαινόµενο του γεωτροπισµού. |
| Να συσχετίζουν ποιοτικά την παραμόρφωση που προκαλείται σ΄ ένα ελατήριο µε το µέτρο της δύναμης που ασκείται.
Να περιγράφουν τη διαδικασία µέτρησης της δύναμης µε τη χρήση ελατηρίου (µεγαλύτερη δύναμη – µεγαλύτερη παραμόρφωση). |
Μέτρηση δύναμης | Επιµηκύνουν ελατήρια µε χρήση σταθµών διαφόρων βαρών και καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους σε κατάλληλα φύλλα εργασίας.
Βαθµολογούν δυναµόµετρο και το χρησιµοποιούν για τη µέτρηση του βάρους διαφόρων αντικειµένων (Μαθηµατικά). |
| Να διαπιστώσουν ότι το βάρος µετριέται µε τον ίδιο τρόπο που µετριέται η δύναμη (δυναμόμετρο), ενώ η µάζα µε το ζυγό.
Να διακρίνουν το βάρος από τη µάζα (η µάζα είναι ιδιότητα της ύλης, το βάρος είναι δύναμη/ προκαλεί µεταβολή στην κινητική κατάσταση ή παραμόρφωση στο σώμα). |
Βάρος και µάζα | . |
| Να αναγνωρίζουν µέσα από δραστηριότητες τη δύναμη της τριβής και τις επιδράσεις της.
Να αναφέρουν καταστάσεις από την καθημερινή τους ζωή όπου ασκείται η δύναμη της τριβής και να τις εξηγούν µε απλά λόγια. Να αναφέρουν και να αναλύουν διαδικασίες µείωσης ή αύξησης της τριβής. |
Τριβή Η τριβή στην καθημερινή µας ζωή |
Εκτελούν πειράματα, καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους και προσδιορίζουν τους παράγοντες που επηρεάζουν την τριβή.
Συγκεντρώνουν εικόνες µε φαινόμενα από την καθημερινή εµπειρία και διακρίνουν σε ποιες καταστάσεις είναι επιθυμητή η τριβή και σε ποιες όχι. |
| Να γνωρίζουν µέσα από παραδείγματα ή δραστηριότητες τους νόμους της κίνησης.
Να περιγράφουν παραδείγματα από την καθημερινή ζωή εφαρμογής των νόμων της κίνησης. |
Δύναμη και κίνηση (ώρες 8) |
Πραγματοποιούν απλές δραστηριότητες, καταγράφουν µετρήσεις και συνδέουν τον τρόπο κίνησης ενός σώματος µε τις δυνάμεις που ασκούνται σε αυτό.
Πραγματοποιούν απλές δραστηριότητες, καταγράφουν µετρήσεις και διατυπώνουν συµπεράσµατα για τη σχέση µάζας και δύναμης. Πραγματοποιούν απλές δραστηριότητες, και αναγνωρίζουν τα σώματα στα οποία ασκείται η δράση και η αντίδραση. |
